साखरखेर्डा (सचिन खंडारे, बुलडाणा कव्हरेज न्युज): सिंदखेडराजा तालुक्यातील सुमारे ४ हजार लोकसंख्या असलेल्या शिंदी गावात सध्या भीषण पाणीटंचाईने (Pani Tanchai) थैमान घातले आहे. कधीकाळी पाणीपुरवठ्यात स्वयंपूर्ण असलेले हे गाव आज पाण्यासाठी तडफडत आहे. गावात तीन विहिरी असूनही पाण्याची गरज भागवण्यासाठी नागरिकांना खाजगी टँकरवर अवलंबून राहावे लागत आहे. या संकटामुळे गावातील सामाजिक आणि वैयक्तिक जीवनावरही गंभीर परिणाम झाला आहे; अनेक लग्न समारंभ पुढे ढकलण्यात आले आहेत, तर बाहेरगावी गेलेले काही गावकरी पाण्याच्या समस्येमुळे परत येण्यास टाळाटाळ करत आहेत.
तीन विहिरी, पण उपयोगात फक्त एकच….
शिंदी गावात तीन विहिरी आहेत, परंतु सध्या फक्त भोगावती नदीकाठावरील ग्रामपंचायतीच्या विहिरीतूनच पाणीपुरवठा होत आहे. यंदा अपुरा पाऊस आणि वाढत्या उन्हामुळे या विहिरीतील पाण्याची पातळी खूपच खालावली आहे. गावातील दुसरी विहीर पूर्वी वापरात होती, परंतु ती सध्या बंद आहे. ग्रामस्थांच्या मते, या विहिरीची खोली वाढवली आणि दुरुस्ती केली, तर ती पुन्हा पाणीपुरवठ्यासाठी उपयोगी ठरू शकते. तिसऱ्या विहिरीचीही परिस्थिती फारशी वेगळी नाही, त्यामुळे गावाची संपूर्ण मदार एकाच विहिरीवर आहे.
मेरा खु येथील विज कर्मचारी निवासस्थानं ओस पडली; लाखो रुपये वाया!
राष्ट्रीय पेयजल योजना अडचणीत
गावाच्या पाणीटंचाईवर कायमस्वरूपी तोडगा काढण्यासाठी राष्ट्रीय पेयजल योजनेअंतर्गत १ कोटी २१ लाख रुपयांची योजना मंजूर झाली आहे. या योजनेंतर्गत गायखेडी तलावाजवळील विहिरीतून गावाला पाणीपुरवठा करण्याचे नियोजन आहे. या विहिरीत मुबलक पाणी उपलब्ध आहे, आणि योजनेचे बहुतांश कामही पूर्ण झाले आहे. परंतु, मोटर पंप बसवण्याचे काम अद्याप रखडले आहे. संबंधित ठेकेदाराने मोटर पंप बसवण्यास टाळाटाळ केल्याने ही योजना अर्धवटच राहिली आहे. केवळ १०-२० हजार रुपये खर्चाच्या या पंपामुळे गावाची पाण्याची गरज भागू शकते, परंतु प्रशासकीय उदासीनतेमुळे गावकरी उपाशीपोटीच राहत आहेत.
सरपंचांचे सातत्यपूर्ण प्रयत्न
ग्रामपंचायत सरपंच सौ. साधना अशोक खरात यांनी पाणीटंचाई दूर करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न सुरू ठेवले आहेत. त्यांनी खाजगी टँकरद्वारे पाणीपुरवठा, बंद विहिरींचे अधिग्रहण, आणि राष्ट्रीय पेयजल योजनेंतर्गत मोटर पंप बसवण्याची मागणी प्रशासनाकडे लावून धरली आहे. तसेच, त्यांनी सिंदखेडराजा ग्रामीण पाणीपुरवठा विभागाचे अभियंता मालोकर यांच्याशी संपर्क साधून ठेकेदाराला मोटर पंप बसवण्याच्या सूचना देण्याची विनंती केली आहे. मात्र, प्रशासकीय स्तरावर ठोस कारवाई होत नसल्याने सरपंचांचे प्रयत्न अपुरेच ठरत आहेत.
खाजगी टँकरचा आर्थिक बोजा
पाणीटंचाईमुळे गावकऱ्यांना खाजगी टँकरवर अवलंबून राहावे लागत आहे. एका टँकरची (१५००-२००० लिटर) किंमत सुमारे ४५० रुपये आहे. यामुळे सामान्य कुटुंबाला महिन्याला २,००० ते २,५०० रुपये फक्त पाण्यासाठी खर्च करावे लागत आहेत. हा खर्च अनेक कुटुंबांसाठी असह्य ठरत आहे. विशेषतः शेतकरी आणि मजूर वर्गाला हा आर्थिक बोजा कडेलोट करणारा आहे.
पाणीटंचाई (Pani Tanchai) मुळे सामाजिक जीवनावर परिणाम
पाणीटंचाईचा गावातील सामाजिक जीवनावरही मोठा परिणाम झाला आहे. पाण्याअभावी अनेक कुटुंबांनी जुळलेली लग्न पुढे ढकलली आहेत. घरात पाणीच उपलब्ध नसल्याने पाहुण्यांची सोय, लग्नाचा खर्च आणि इतर व्यवस्था करणे अशक्य झाले आहे. काही गावकरी कामानिमित्त बाहेरगावी गेले असून, पाण्याच्या समस्येमुळे ते गावात परत येण्यास टाळाटाळ करत आहेत. यामुळे गावातील सामाजिक बांधिलकी आणि एकता यांनाही तडा गेला आहे.
BREAKING: पांढरदेव गावात विहिरीत अनोळखी मृतदेह आढळल्याने खळबळ; आत्महत्या की घातपात?
ग्रामस्थांची प्रशासनाकडे मागणी
शिंदी गावातील पाणीटंचाई दूर करण्यासाठी ग्रामस्थ आणि सरपंच यांनी प्रशासनाकडे ठाम मागणी केली आहे. राष्ट्रीय पेयजल योजनेंतर्गत मोटर पंप तातडीने बसवावा आणि बंद विहिरींची दुरुस्ती करावी, अशी त्यांची मागणी आहे. जर ही यंत्रणा लवकर कार्यान्वित झाली, तर शिंदी गावातील पाणीटंचाई कायमस्वरूपी दूर होऊ शकते. ग्रामस्थांनी प्रशासनाला इशारा दिला आहे की, जर तातडीने उपाययोजना झाल्या नाहीत, तर आंदोलनाचा मार्ग स्वीकारला जाईल.
शिंदी गावातील पाणीटंचाई ही केवळ एका गावाची समस्या नसून, ग्रामीण भागातील पाणी व्यवस्थापनाच्या अपुऱ्या नियोजनाचे प्रतीक आहे. प्रशासकीय उदासीनता, ठेकेदारांचे बेजबाबदार वर्तन आणि निधीच्या कमतरतेमुळे गावकऱ्यांचे हाल होत आहेत. प्रशासनाने तातडीने लक्ष घालून शिंदी गावातील पाणीटंचाई दूर करण्यासाठी ठोस पावले उचलणे गरजेचे आहे.
