आरोग्य (बुलडाणा कव्हरेज न्युज): मसूर डाळ ही भारतीय स्वयंपाकघरात नेहमीच वापरली जाणारी एक पौष्टिक डाळ आहे. मात्र, काही ठिकाणी अशी समजूत आहे की, मसूर डाळ खाल्ल्याने अर्धांगवायू (पॅरालिसिस) होऊ शकतो. ही समजूत कितपत खरी आहे आणि यामागील सत्य काय आहे, याचा शोध या लेखात घेऊया.
हिंदू धर्मातील मान्यता आणि मसूर डाळ
हिंदू धर्मग्रंथांनुसार, मसूर डाळीला ‘तामसिक’ अन्न मानले जाते. तामसिक अन्न म्हणजे असे अन्न जे मन आणि शरीरावर नकारात्मक परिणाम करते, अशी श्रद्धा आहे. कांदा, लसूण यांच्याप्रमाणेच मसूर डाळीचा समावेशही यात होतो. असे मानले जाते की, मसूर डाळ ही कामधेनू गायीच्या रक्ताशी संबंधित आहे.
Cooler Grass: कुलरसाठी वापरण्यात येणारे गवत कशाचे असते? जाणून घ्या खास माहिती!
एका पौराणिक कथेनुसार, ऋषी जमदग्नी यांच्याकडे असलेली कामधेनू गाय सहस्त्रार्जुनाने चोरण्याचा प्रयत्न केला. त्यावेळी कामधेनूवर बाणांनी हल्ला झाला आणि तिचे रक्त जिथे पडले, तिथे मसूर ही वनस्पती उगवली. त्यामुळे मसूर डाळ खाणे काही हिंदू श्रद्धांनुसार अशुभ मानले जाते. परिणामी, अनेक हिंदू कुटुंबांमध्ये मसूर डाळ खाणे किंवा घरात आणणे टाळले जाते.
वैज्ञानिक दृष्टिकोन आणि मसूर डाळ
वैज्ञानिकदृष्ट्या मसूर डाळ ही प्रथिने, फायबर आणि इतर पोषक तत्त्वांनी समृद्ध आहे. ती खाणे सामान्यतः आरोग्यासाठी फायदेशीर मानले जाते. मात्र, काही संशोधनांनुसार, मसूर डाळीच्या काही जातींमध्ये L-ODAP (β-N-oxalyl-l-α-diamino propionic acid) नावाचे न्यूरोटॉक्सिन आढळते. हे न्यूरोटॉक्सिन मज्जासंस्थेवर परिणाम करू शकते. जर मसूर डाळ अति प्रमाणात आणि सातत्याने खाल्ली गेली, तर क्वचित प्रसंगी मेंदूत रक्ताच्या गुठळ्या तयार होण्याचा धोका असू शकतो, ज्यामुळे अर्धांगवायूसारखी स्थिती उद्भवू शकते. पण हा धोका अत्यंत कमी आहे आणि तो केवळ विशिष्ट परिस्थितीतच उद्भवतो. सामान्य प्रमाणात मसूर डाळ खाणे सुरक्षित आहे.
Machhar Marnyasathi Gharguti Upay: मच्छर मारण्यासाठी 12 सोपे आणि नैसर्गिक घरगुती उपाय
तामसिक अन्न आणि अर्धांगवायू यांचा संबंध
हिंदू धर्मातील तामसिक अन्नाच्या संकल्पनेनुसार, असे अन्न जास्त प्रमाणात खाल्ल्याने शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो, अशी समजूत आहे. यामुळे कदाचित मसूर डाळ आणि अर्धांगवायू यांचा संबंध जोडला गेला असावा. मात्र, वैद्यकीय दृष्टिकोनातून अर्धांगवायू हा मेंदूतील रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळा, उच्च रक्तदाब, मधुमेह किंवा इतर कारणांमुळे होतो. मसूर डाळ खाणे हा थेट अर्धांगवायूचा कारणीभूत घटक नाही.
मसूर डाळ खावी की नाही?
मसूर डाळ ही पौष्टिक आणि स्वस्त अन्न आहे. ती संतुलित आहाराचा भाग म्हणून खाणे आरोग्यासाठी चांगले आहे. मात्र, कोणतेही अन्न अति प्रमाणात खाणे टाळावे. जर तुम्हाला मसूर डाळ खाण्याबाबत धार्मिक किंवा आरोग्यविषयक शंका असेल, तर आहारतज्ज्ञ किंवा डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. तसेच, मसूर डाळ खरेदी करताना ती चांगल्या दर्जाची आणि योग्यरित्या प्रक्रिया केलेली आहे याची खात्री करावी.
मसूर डाळ खाल्ल्याने अर्धांगवायू होतो ही समजूत प्रामुख्याने धार्मिक श्रद्धा आणि काही वैज्ञानिक गैरसमजुतींवर आधारित आहे. वैज्ञानिकदृष्ट्या, सामान्य प्रमाणात मसूर डाळ खाणे सुरक्षित आणि फायदेशीर आहे. त्यामुळे घाबरून मसूर डाळ खाणे बंद करण्याऐवजी, ती संतुलित प्रमाणात खावी. धार्मिक श्रद्धांचा आदर करताना वैज्ञानिक दृष्टिकोनही लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे.
