(बुलडाणा कव्हरेज न्युज): शेती हा आपल्या देशाचा कणा आहे. शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढावे आणि त्यांचे जीवनमान उंचावावे, यासाठी केंद्र आणि राज्य सरकारकडून अनेक योजना राबवल्या जातात. याच योजनांपैकी एक महत्त्वाची योजना म्हणजे औषधी आणि सुगंधी वनस्पती लागवडीला प्रोत्साहन देणारी योजना. केंद्र सरकारच्या एकात्मिक फलोत्पादन विकास अभियानांतर्गत ही योजना राबवली जात असून, यासाठी महाराष्ट्र सरकारला 4.40 कोटी रुपयांचा निधी मंजूर झाला आहे. या योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना शेतात औषधी आणि सुगंधी वनस्पतींची लागवड करून चांगले उत्पन्न मिळवण्याची संधी मिळणार आहे. विशेष म्हणजे, या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना प्रति हेक्टर 50 हजार ते 1.5 लाख रुपयांपर्यंत अनुदान मिळेल.
नव्या स्वरूपात पुन्हा सुरू झाली योजना
ही योजना पूर्वी राष्ट्रीय आयुष अभियानांतर्गत 2015-16 मध्ये सुरू झाली होती. मात्र, 2021-22 मध्ये ती बंद करण्यात आली. कारण, हा घटक आयुष मंत्रालयाकडून कृषी मंत्रालयाकडे हस्तांतरित झाला होता. आता कृषी मंत्रालयाने या योजनेला नव्या स्वरूपात पुन्हा सुरू केले आहे. सन 2025-26 च्या वार्षिक कृती आराखड्यात औषधी आणि सुगंधी वनस्पती लागवड हा नवीन घटक समाविष्ट करण्यात आला आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना आता पुन्हा या योजनेचा लाभ घेता येणार आहे. या योजनेच्या अर्ज प्रक्रियेसाठी महाडीबीटी पोर्टलवर लवकरच ऑनलाइन अर्ज सुरू होणार आहेत. अर्जाची तारीख अद्याप जाहीर झालेली नसली, तरी ती लवकरच जाहीर होईल, अशी शक्यता आहे.
महात्मा गांधी रोजगार हमी योजनेतही लाभ
औषधी आणि सुगंधी वनस्पती लागवडीला प्रोत्साहन देण्यासाठी केंद्र सरकारने आणखी एक पाऊल उचलले आहे. महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजनेंतर्गत (MGNREGA) खाजगी मालकीच्या शेतजमिनीवरही औषधी वनस्पतींची लागवड करण्यास परवानगी देण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकरी आपल्या शेतात, शेताच्या बांधावर किंवा पडीक जमिनीवर अमृत महोत्सवी वृक्ष लागवड कार्यक्रमाच्या माध्यमातून लागवड करू शकतात. यामध्ये सुमारे 16 औषधी वृक्षांच्या प्रजातींसाठी अनुदान मिळणार आहे. शेतकऱ्यांनी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी महाडीबीटी पोर्टलवर फलोत्पादन या घटकाखाली अर्ज सादर करावा लागेल, अशी माहिती कृषी विभागाने दिली आहे.
शेतकऱ्यांसाठी का आहे ही योजना महत्त्वाची?
औषधी आणि सुगंधी वनस्पतींची लागवड ही शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरू शकते. कारण या पिकांना बाजारात चांगली मागणी आहे आणि त्यातून चांगले उत्पन्न मिळू शकते. या योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळेल, ज्यामुळे लागवडीसाठी लागणारा खर्च कमी होईल. याशिवाय, या योजनेअंतर्गत मिळणारे अनुदान शेतकऱ्यांना आपली शेती अधिक सक्षम आणि उत्पादक बनवण्यासाठी प्रोत्साहन देईल. ही योजना विशेषतः लहान आणि मध्यम शेतकऱ्यांसाठी उपयुक्त ठरेल, ज्यांना आर्थिक पाठबळाची गरज आहे.
अर्ज कसा करावा?
शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी महाडीबीटी पोर्टलवर ऑनलाइन अर्ज करावा लागेल. अर्ज प्रक्रिया लवकरच सुरू होणार असून, यासाठी शेतकऱ्यांनी आपली कागदपत्रे तयार ठेवावीत. यामध्ये जमिनीचा 7/12 उतारा, आधार कार्ड, बँक खाते तपशील आणि इतर आवश्यक कागदपत्रांचा समावेश असेल. अर्ज सादर करताना शेतकऱ्यांनी योजनेच्या मार्गदर्शक तत्त्वांचे काळजीपूर्वक पालन करणे गरजेचे आहे.
केंद्र आणि राज्य सरकारच्या या योजनेचा लाभ घेऊन शेतकरी आपल्या शेतात औषधी आणि सुगंधी वनस्पतींची लागवड करू शकतात. यामुळे केवळ उत्पन्नात वाढ होणार नाही, तर शाश्वत शेतीलाही चालना मिळेल. शेतकऱ्यांनी या संधीचा लाभ घ्यावा आणि आपल्या शेतीला नवीन दिशा द्यावी, असे आवाहन कृषी विभागाकडून करण्यात आले आहे.
2 thoughts on “या औषधी व सुगंधी वनस्पती बद्दल तुम्हाला माहिती आहे का? लागवडीसाठी मिळणार 50 हजार ते 1.5 लाखांचे अनुदान!”